Supervisie met paard bij ynsicht!
Bij ynsicht kan je paard-ondersteunde supervisie inzetten in jouw traject. Een eenmalige sessie kan al een groot effect hebben. Een sessie of arrangement paard-ondersteunde supervisie kan een nieuwe manier van kijken opleveren en een verandering in jouw gedrag. Maar hoe werkt dat dan? In deze blog geef ik antwoord op een aantal vragen!
1. Hoe gaat een sessie met paard?
Dit is eigenlijk hetzelfde als een regulier supervisie traject, alleen wordt het paard ingezet in de sessie en ben je buiten. Net als bij ieder ander traject stellen we supervisie doelen vast of heb je een inbreng voor de supervisiesessie die gepland staat. Samen kijken we op welke manier we de inbreng gaan vormgeven. De ene keer is dat door in gesprek te gaan terwijl we naar de paarden kijken, de andere keer beelden we met materialen jouw vraag uit tussen de paarden (werken met metaforen) of doen we een heel gerichte opdracht met paard (parcours lopen, een ‘lastige’ situatie aangaan etc.). Vaak komen er associaties naar voren waarmee we (verder) werken. Associaties komen tijdens het ervaringsgericht werken gemakkelijker naar voren doordat je dichterbij je gevoel bent.
Paard-ondersteunde supervisie is een ervarings- en lichaamsgerichte manier van werken. Ervaringsleren is het ‘leren door doen’. Hierbij ligt de nadruk niet alleen op het cognitieve aspect maar wordt een ervaring eerst gevoeld en concreet gemaakt voordat erover wordt gereflecteerd. Ervaringsleren kan recreatief, educatief en curatief worden ingezet. Ervaringsleren leidt o.a. tot verbetering van de interactie met anderen, vergroting van het doorzettingsvermogen en het probleemoplossingsvermogen (Ruikes, 2018).
2. Waarom een paard?
Paarden zijn ontzettend gevoelige dieren. Omdat het prooidieren zijn, overleven ze in de vrije natuur alleen in kudde verband. Daarom moeten zij optimaal op elkaar kunnen vertrouwen, goed kunnen samenwerken en in een fractie van een seconde kunnen communiceren wanneer er gevaar dreigt.
Een paard is primair gericht op samen overleven en dus op samenwerken. Daarvoor moet het veilig zijn in elkaars nabijheid. Een paard is dus gericht op contact, ook met de mens, en zal direct aanvoelen of het contact veilig en prettig is of niet. Wanneer een mens veel spanningen meebrengt, zich afsluit voor contact of lichaamstaal inzet die niet authentiek is, dan zal het paard daarop reageren. Een paard wijkt voor druk. Wanneer een paard iets niet prettig of veilig vindt, zal het zich direct bewegen naar een plek waar het wel prettig en veilig is. Dit is iets wat wij mensen vaak niet doen, bij ons staan er vaak belemmerende gedachten in de weg die voorkomen dat we bij ons gevoel komen. Daarom maken we soms keuzen die niet bij ons passen. Juist het authentieke reageren op dat wat er is op het moment door te voelen en in het moment te zijn is wat je van paarden kan leren.
3. Wat is de visie van ynsicht op paard-ondersteunde supervisie
Momenteel schieten de paardencoach bedrijven als paddenstoelen uit de grond. Er zijn vele workshops waarin je kennis kan maken met paardencoaching en spiegelen met paarden.
Ik noem mijzelf geen paardencoach. Ik orthopedagoog en supervisor. Vanuit deze grondberoepen en mijn aanvullende opleiding over hulpverlenen met paarden zet ik het paard in binnen supervisie. Dit betekent dat ik waar mogelijk gebruik maak van practice- en evidence based (behandel)modellen en deze inzet binnen het werken met het paard. Het paard op zich is niet helend en beschikt niet over magische krachten. Wat het paard doet is dat het met zijn eigen natuurlijke en soortspecifieke gedrag reageert op jouw gedrag. Dat wat er gebeurt in lichaamstaal tussen jou en het paard of dat wat het gedrag van het paard bij jou oproept is werkmateriaal binnen de supervisie. Ik doe niet aan vertaling van het gedrag van het paard in de zin van dat het iets zegt over jou. Ik benoem, concretiseer en pas het gedrag en de ervaring toe in de specifieke situatie op dat moment en dat kan heel verassend zijn.
4. Is het werken met paarden zweverig?
Niets van dat alles! Wel is nieuwsgierigheid nodig om open te staan voor het onverwachte, voor dat wat gebeurt omdat jouw gedrag en het gedrag van het paard zich op elkaar afstemmen. Maar dat is juist een mooie ontdekkingstocht om aan te gaan! Het laat onderwerpen en thema’s eens op een andere manier zien en ervaren en dat kan heel waardevol zijn!
Binnen de paard-ondersteunde supervisie wordt methodisch gewerkt met het supervisieplan en worden reguliere supervisiemethodieken ingezet, zoals het oplossingsgericht werken.
4. Hoe gaat ynsicht om met paardenwelzijn?
Omdat ik werk met mens en dier is het van belang om het welzijn van beide te bewaken. Ik vind het welzijn van de paarden waarmee ik werk erg belangrijk. Zij kunnen een paardenleven leiden wat dicht bij hun natuur staat. De paarden leven in een kudde, zijn 24/7 buiten waar ze bewegingsvrijheid hebben en onbeperkt toegang tot ruwvoer. Dit management is belangrijk voor de paarden om zich fit te voelen. De paarden krijgen de medische zorg die ze nodig hebben en worden getraind. Ik werk met paarden die ik ken, of werk samen met professionals die hun paarden goed kennen. Alleen zo kan ik het gedrag van de dieren optimaal lezen, ook wanneer het hen teveel wordt of zij niet meer deel willen nemen aan de supervisie of training. Ook kan ik op deze manier zorgen voor een veilige situatie. Wanneer we vrij werken met de paarden hebben zij de keus om de sessie te verlaten. Wanneer we met het paard werken binnen een opdracht-situatie dan observeer ik wanneer het genoeg is geweest en krijgt het paard hersteltijd.
5. Moet ik ervaring met paarden hebben om paard-ondersteunde supervisie te kunnen volgen?
Nee, helemaal niet. Het is juist fijn er blanco in te kunnen gaan. Wanneer je het spannend vindt om met paarden om te gaan, laat ik je eerst kennismaken met het paard in het tempo wat bij jou past. Dit kennismaken is zeer waardevol omdat het ook gedrag inzichtelijk kan maken waar je misschien niet altijd bij stilstaat of niet kent van jezelf. Ook het werken in de buurt van paarden kan al effect hebben, je hoeft je niet direct tussen de paarden te bewegen. Omdat ik een gedegen kennis heb van paardengedrag en de paarden met wie ik werk ook goed ken, kan ik zorgen voor een veilige omgeving. We werken tijdens de supervisie op de grond met en naast het paard. We gaan niet paardrijden.
6. Hoe kan je paard-ondersteunde supervisie onderbouwen vanuit de wetenschap?
Momenteel wordt er onderzoek gedaan naar het werkingsmechanisme van paard-ondersteunde therapie. Want waarom is het inzetten van het paard in therapie (en dus ook supervisie) zo krachtig? Ynsicht volgt deze ontwikkelingen op de voet en heeft contact met wetenschappers die onderzoek doen naar deze werkingsmechanismen.
We veronderstellen dat afstemming of atunement het onderliggende mechanisme is waarom dier-ondersteunde therapie werkt (Verheggen et al. 2017). Dit gaat over het gegeven dat niet alleen mensen op elkaar af kunnen stemmen, maar dieren en mensen dat ook doen in hun gedrag. Dit gaat op een heel natuurlijke en vloeiende manier zoals in een ouder-kind interactie. Deze afstemming is regulerend en is meetbaar in gedrag en fysiologie (o.a. de hormonale samenstelling).
Dit merk je direct wanneer je tussen de paarden bent. Je spanning daalt en doordat je rustig wordt, sta je meer open voor een leerervaring. Er ontstaat meer lichaamsbewustzijn en lichaamsgerichtheid waardoor je gemakkelijker en beter in contact komt met jezelf (o.a. Hediger & Zink, 2017). De hoge mate van lichaamsgerichtheid tijdens het werken met het paard bevordert ook de mentalisering. Dit is het uniek menselijk vermogen om betekenis te geven aan de eigen ervaringen, het eigen gedrag en dat van anderen (De Belie, 2013). Het is fijn om met het paard te kunnen communiceren zonder woorden, waardoor je direct zult ervaren hoe belangrijk lichaamstaal is en hoe weinig we ons daarvan bewust zijn. Een paard is onvoorwaardelijk in het contact, zal je niet afwijzen omdat jij ontevreden bent over jezelf. Dit maakt dat het contact met het dier soms gemakkelijker wordt ervaren dan het contact met mensen.
Nog meer vragen? Nieuwsgierig geworden?
Interessante websites:
https://instituutvoorantrozoologie.nl/
https://www.rug.nl/gmw/pedagogical-and-educational-sciences/research/hoewerktdiertherapie/
https://aaizoo.nl/
http://iahaio.org/
https://www.aat-isaat.org/
https://www.esaat.org/
Literatuur:
– De Belie, E. & Van Hove, G. (2013). Wederzijdse emotionele beschikbaarheid. Mensen met een verstandelijke beperking, hun context en begeleiders samen op weg. Garant: Apeldoorn – Antwerpen.
– Hediger, K. & Zink, R. (2017). Pferdegestutzte Traumatherapie. Munchen: Ernst Reinhardt, GmbH & Co KG.
– Ruikes, T. (2018). Ervaringsleren: een ontwikkelingsgerichte visie op jeugdbeleid. Jeugdbeleid 12: 155–164
– Verheggen, T., Enders-Slegers, M.J., & Eshuis, J. (2017). Enactive Anthrozoology: Toward an integrative theoretical model for understanding the therapeutic relationships between humans and animals. Human-Animal Interaction Bulletin a, 13-35.
